Gezonde voeding

Gezond en Natuurlijk   Gerard

Gezonde voeding natuurlijk 1

Een van de basis behandelingen in mijn praktijk is mensen leren omgaan met gezonde voeding, een onderwerp wat ik vandaag aanraak. Het is één van de meest belangrijke maar vaak vergeten pijlers waarop gezondheid staat. Een citaat van Hippocrates vermeldt, “Wat dan ook de vader van een ziekte is, de moeder is altijd een verkeerde voeding”. Dit omgaan met gezonde voeding betreft niet alleen de kunst om ons gewicht te beheersen, maar ook om ons weg te houden van ziekte of ons lichaam te laten herstellen na een ziekte. Het is een breed onderwerp. Ik zal hier de komende tijd regelmatig aandacht aan besteden.

In mijn actieve sporttijd zag ik het belang van een gezond voedingspatroon. Optimale prestaties verlangen optimale voeding. Later, als soigneur van diverse wielerteams, raakte ik steeds meer in de ban van voeding. Je presteert naar wat je eet. Toch duurde het even voordat in mijn studie voeding een voorname rol ging spelen. Ik volgde een medische HBO opleiding in Deventer en voor een project medische basiskennis, maakte ik een werkstuk over gezonde voeding.

Zonder gezonde voeding kan ons lichaam niet gezond zijn en goed functioneren. Het is daarom belangrijk veel aandacht te besteden aan onze voeding. De conclusie was dat, als onze voeding gezond genoeg was, gevarieerd genoeg was, voeding zelfs als een preventief medicijn kon dienen. Een optimale balans tussen koolhydraten, vetten en eiwitten. Daarnaast een perfecte aanvulling met mineralen. Naast gezonde voeding hield ik een betoog voor rust, beweging en een goede levensinstelling.

Ik gebruikte een voedingsplan van de Duitse vereniging van heilpraktikers, een gefaseerd plan (afslankfase en stabilisatiefase). Vervolgens moduleerde ik dit naar Nederlandse voedingsgewoonten. Als afronding bestudeerde ik de effecten van ooracupunctuur op ons hongergevoel, de emoties, de stofwisselingssnelheid. Mijn eerste twee klanten waren twee vrouwen uit de Achterhoek met pijnklachten. De een kwam met artrose en was diabeet, de ander kwam voor haar migraine. Beiden wilden ook graag afvallen en besloten in mijn onderzoek mee te doen.

Het meest opmerkelijke detail was dat ze niet alleen gewicht verloren maar ook hun pijnklachten zagen verminderen. Zelfs de insulinewaarde van de vrouw met suikerziekte verbeterde opmerkelijk. Tegenwoordig weten we veel meer over de gevaren van melk en een teveel aan zetmeel in de voeding. Ook de effecten van zetmeelstructuren op suikerziekte zijn bekend. Tien jaar geleden (het begin van het plan) was dit echter nog een revolutionair standpunt. Hoewel voedingsinzichten voortschrijden (ik kom daar een van de volgende keren op terug), kent het plan tot op de dag van vandaag veel volgers. Later in mijn opleiding orthomoleculaire geneeskunde en voedingsleer, leerde ik steeds meer basisprincipes over voeding en gezondheid. Zoals Hippocrates ook zei, “Laat uw voeding uw medicijn zijn en uw medicijn uw voeding”.

info@matera.nl

Gezonde voeding natuurlijk 2

Gezond en Natuurlijk   Gerard

Gezonde voeding natuurlijk 2

Wie kent ze nog: karnemelkpap met appeltjes, eigen gebakken brood met ongezouten boerenboter, een boekweitpannenkoek met een stukje kaas. Voor mij zijn dat gerechten uit de tijd van mijn oma.

Pas geleden studeerde Remco Kuipers af in Groningen op het zogenaamde oerdieet. Hij was promovendus onder de bezielende leiding van professor Muskiet. Dit eerste Nederlandse onderzoek toonde wetenschappelijk aan dat onze voedingsgenen 0,5 procent per miljoen jaar veranderen. Ons eetpatroon zou dus nog hetzelfde zijn als dat van onze verre voorouders, de homo sapiens. Maar is dat ook zo?

Een paar miljoen jaar geleden waren wilde planten, fruit, bessen, wortels, peulvruchten, noten, wild en vis de enige natuurlijke levensmiddelen voor de mens. Ongeveer vijfduizend jaar geleden kregen ze gezelschap van twee nieuwe voedselgroepen, graanproducten (brood) en zuivel. Ook werden dieren gefokt voor menselijke consumptie. Deze getemde dieren kregen eveneens granen. Gluten- en lactose intolerantie kregen vaste bodem. Ook veranderde de verhouding tussen het “gezonde en ontstekingsremmende” omega 3 vet en het “minder gezonde en ontstekingsbevorderende” omega 6 vet. Deze omega 3 vetten zorgden bijvoorbeeld ook voor de ontwikkeling van onze hersenen. Ontstekingsziekten kregen meer grip op de mensheid.

Een volgende voedselrevolutie deed zich voor met de industrialisering van de voedselketen. Ook de voedingsindustrie leefde zich uit op de omega 6 vetten en trok de verhouding nog schever. Gezonde voeding werd ingeruild voor kant-en-klaar maaltijden, snacks en fastfood en volgestopt met omega 6 (oa. linolzuur). We gingen steeds meer geraffineerde koolhydraten eten en onze voeding verloor door de bewerkingsslagen veel vitaminen en mineralen. Juist deze vitaminen en mineralen en andere bioactieve stoffen zijn echter belangrijk voor het behoudt van een gezond lichaam. Onze biochemie is de weg kwijt geraakt. En of het niet genoeg is, een nieuwe revolutie dient zich al weer aan. De genetische manipulatie. Een conclusie die we best mogen trekken, zeker op basis van onze voedingsgenen, is dat onze voeding volledig ontaard is. Kris Verburgh, een jonge Belgische arts en auteur van “De Voedselzandloper” schreef, “ik sta volledig achter de redenering van het oerdieet, namelijk dat we vooral weer moeten eten zoals onze verre voorouders”.

Sinds kort kennen we binnen de praktijk ook het oerdieet als mogelijk gewichtsbeheersingstraject. Een oerdieet in combinatie met acupunctuur. Natuurlijk kunnen we niet alles meer veranderen. We zijn deels schaakmat gezet door de voedingsindustrie. Met het oerdieet gaan we in ieder geval ver terug tot vóór grootmoederstijd. We hadden een beter verzadigingsgevoel, hunkerden niet naar calorieën en kenden geen fastfood drives. Mijn overtuiging is dat hoe dichter we bij de natuur blijven, hoe gezonder onze voeding zal zijn. Laten we onze “omega 3” hersenen weer gebruiken en fastfood en geraffineerde producten zoveel mogelijk verbannen uit onze keuken.

info@matera.nl

Broodnodig

Gezond en Natuurlijk   Gerard

Broodnodig

Geen brood meer?! Dat is altijd de eerste ontstelde reactie die ik krijg van mensen die een van mijn gewichtsbeheersingstrajecten gaan doen. De heftigheid geeft al aan hoe verslavend brood werkt. We eten er namelijk nogal wat van. Een belegde boterham als ontbijt, een sandwich bij de lunch, een stokbroodje als we uit eten gaan. Meer dan 90% is tarwebrood. Na de lunch last van een opgeblazen gevoel of kun je wel brood blijven eten? In de meeste gevallen zijn het de gluten (de eiwitten in tarwe) die aan de basis van allerlei symptomen staan. Klachten als buikpijn, een opgeblazen buik, boeren, winden, huidklachten, moe na het eten of een verslaafd gevoel. Gluten kunnen je lichaam behoorlijk ontregelen. Steeds meer mensen lijken last te hebben van deze overgevoeligheid.

Tarwe zit niet alleen in brood maar ook in crackers, muesli, pannenkoeken en zelfs in soepen, sauzen, alcohol en snoep. Je eet het dus ongemerkt in flinke hoeveelheden. Wanneer je het gedurende een maand zou schrappen zou je verbaasd kunnen zijn over de impact die het op je gezondheid heeft. Wanneer je kijkt naar de evolutie van voeding, kunnen we opmerken dat we granen niet echt broodnodig hebben.

Een goede stap voor de echte broodfans zou kunnen zijn om in ieder geval over te stappen op glutenvrij brood: teff, mais, gierst, boekweit, haver, quinoa. Ook zuurdesembrood kan al verlichting brengen. Bovendien is dit zuurdesembrood veel voedzamer dan tarwebrood. Een gunstig aspect van tarwe blijft wel dat er veel B-vitaminen en mineralen in zitten maar helaas wordt praktisch 80% daarvan in het raffinageproces weer vernietigd.

Belangrijk bij de broodkeus is ook dat je kiest voor een brood van het volle koren, zoals volkorenbrood. Het bevat heel veel vezel en dit vezelgehalte is zelfs wettelijk vastgelegd. Het woord “volkoren” moet ook op de verpakking staan. Brood met kiem, vezels en meellichaam is natuurlijk veel gezonder dan het “uitgeklede” witbrood, wat slechts nog het meellichaam bevat.

En dan is er nog een probleem. De meeste broden zitten tegenwoordig vol met fytaten, anti nutriënten die mineralen aan zich binden. Deze mineralen kunnen we vervolgens niet meer opnemen. Volkoren granen werden vroeger op een ambachtelijke manier gebakken, een proces dat veel tijd in beslag nam (ruim een week). Dit was voldoende om door het natuurlijke enzymproces de fytaten af te breken. Door de druk van de hoge winstmarges en de productieaantallen wordt brood letterlijk in een handomdraai gemaakt (fabrieksbrood). Geen lange rijstijden of goed weken om de fytaten af te breken. Betere keuzes zijn dan zuurdesembrood en brood van gekiemde zaden, vanwege de langere rijstijd. Ook speltbrood is een mogelijkheid omdat dit brood 40% minder fytaten bevat. Wilt u een broodmaaltijd vervangen, kies dan voor een overheerlijke salade, een ei gerecht of biogarde met fruit of natuurlijke muesli. Zo broodnodig hebben we granen nou ook weer niet.

info@matera.nl

Speelgoedvoeding

Gezond en Natuurlijk   Gerard

Speelgoed voeding, geniaal of misleiding?

Bob de Bouwer zie ik vaak voorbij komen op televisie en op het shirt van peuters, maar in de supermarkt had ik ‘m toch niet verwacht. Hij staart me aan vanaf de vleesafdeling. Ernaast zie ik Dora, voor de meisjes. Als je op al die lachende gezichtjes let wordt, helaas, mijn rondje supermarkt er niet leuker op. Chocoladekoekjes met aapjes, kaasplakken met berenhoofden erop, blauwe chocopasta en als absoluut dieptepunt ontdek ik het knijpfruit. Het wordt behoorlijk eng.

Een cellofaan zakje met fruitmoes voorzien van een kleurig dopje. Er zit zo’n 20% banaan in. Dan mag het ook nog “banaan” heten en zijn de tekeningen van banaan op de verpakking ook nog wettelijk toegestaan. Volgens de verpakking is er 0% suiker toegevoegd. Het is net fruit. Maar waarom dan geen echte banaan. Kinderen slurpen liever dan dat ze kauwen. Draaien liever een dopje los dan dat ze een banaan met een vlekje pellen.

Blue band goede start. Zelfs brood is er voor de kinderen. Dit brood is lekker van wit meel. De gezonde stoffen uit volkorenbrood zijn verdwenen. Becel heeft er weer vitaminen en mineralen aan toegevoegd. Handig bewerkt dus, maar wat is er mis met volkoren? Kinderen lusten geen granen en houden niet van korrels en pitjes. Liever eten ze zacht en slap wit brood.

Expliciet reclame maken gericht op jonge kinderen is niet toegestaan, heb ik ooit geleerd. Maar kinderfiguurtjes op potten zijn niet verboden en de voedingsindustrie heeft door dat dit een grote aantrekkingskracht heeft op onze kinderen. Kinderen wordt geleerd dat eten alleen leuk is als het er ook leuk uitziet aan de buitenkant. Door al dat speelgoedeten dat in de schappen van de supermarkt ligt, geven we kinderen volgens mij een verkeerde boodschap mee. Eten is blijkbaar niet leuk en lekker van zichzelf en moet verfraaid worden met gezichtjes, rare kleuren of gepureerd uit een knijpflacon komen.

Ouders moeten kinderen weer leren dat een banaan in een schil zit en volkorenbrood heerlijk voedzame korrels bevat. Snoep is om te snoepen en dit hoeft niet op getuned te worden vitamines. Die zitten gewoon in groente, fruit en granen. Niet alles wat we eten hoeft toch lekker, makkelijk en leuk te zijn? Gewoon een stuk fruit en een blokje kaas zonder ogen erop.

Met proeven, ruiken en betasten leer je kinderen weer de essentie van echt eten. En dat speelgoedeten mag wat mij betreft op de borden van de creatieve bedenkers van dit fenomeen.

info@matera.nl

Smaken verschillen

Gezond en Natuurlijk   Gerard

Smaken verschillen

In de ayurvedische en Chinese geneeskunde onderscheiden we diverse smaken die allemaal verschillende uitwerkingen hebben op ons lichaam. Een smaak kan licht of zwaar zijn, vochtig of droog, koud, warm of heet. Maar ook pikant, zuur, zoet, bitter, scherp, zout of wrang. Iets kan kleverig, vettig of korrelig op onze tong aanvoelen. Al deze eigenschappen geven in het lichaam andere prikkels en effecten. Sommige zorgen voor een betere vertering daar waar andere een verzwaring geven of zelfs tot uitdroging leiden. Een evenwichtige smaak vol van alle facetten zorgt voor een evenwicht in de stofwisseling en in ons hele lichaam.

De kalmerende werking van zoet wordt in onze cultuur vaak verward met ‘troost’. Zoet is volgens de oosterse geneeskunde opgebouwd uit de elementen aarde en water (nier en milt). Teveel zoet geeft een zompig effect en leidt op lange termijn tot zwaarheid en vochtigheid. Het betekent met name vasthouden van gewicht en vocht. Het geeft veel mensen echter voldoening omdat het technisch gezien ook een uitwerking heeft op serotonine, ons gelukshormoon. Het zal de spijsvertering niet stimuleren en dus een loom gevoel geven na het eten.

De smaak zuur bestaat uit de elementen aarde en vuur (hart en milt). Het heeft een verwarmende kwaliteit en bevordert de spijsvertering. Zure producten zoals citroen geven daarnaast op emotioneel niveau een verfrissend gevoel. Toch zijn er ook mensen die juist tegenovergesteld reageren op zuur. De pessimisten, die we dan ook wel eens zuurpruim noemen. Teveel zuur is dan zeker niet goed.

Zout bestaat uit de elementen water en vuur (hart en nier). Ook deze smaak heeft een verwarmende invloed. Zout zorgt voor het vasthouden van vocht. De spijsvertering wordt gestimuleerd doordat het spijsverteringsvuurtje wordt verhoogd. Dit geeft bij ‘vurige types’ meer irritatie en bij mensen die overgewicht hebben meer vochtophoping. Bij kouwelijke mensen kan zout goed uitpakken. Zout heeft een aardende werking, geeft structuur en concentratie. Het geeft ook verlangen naar zintuiglijke bevrediging. De verslavende eigenschap is net zo sterk als bij zoet. Chips is hiervan een goed voorbeeld. Zout heeft een stimulerende werking op de bijnieren (adrenaline en cortisol). Het heeft, net als cafeïne, een hyperactieve werking. Kleine hoeveelheden zout zijn echter prima.

Bitter bestaat vooral uit het element vuur (hart). Een 16^e eeuws spreekwoord luidt ‘bitter in de mond maakt het hart gezond’. Het zorgt vooral voor een goede ontgifting en leveren ons lichaam veel energie. Spruitjes, witlof en andijvie  zijn heerlijke voorbeelden van bittere groente.

Over het algemeen zijn zoet en zout te rijkelijk vertegenwoordigd in onze voeding. Ze overheersen de andere smaken. Het zou veel beter zijn als er elke dag voldoende smaakvariatie op het menu staat.

info@matera.nl